SPO Essayprijs winnaar 2020
De Leergang Collectieve Pensioenen sluit onder andere af met het schrijven van een essay over een actueel pensioenonderwerp. Elk jaar wordt er een winnaar uitgekozen die de SPO essayprijs wint. In 2020 heeft Evelyn de Waal van AZL deze prijs gewonnen. De jury heeft vooral gelet op praktische toepasbaarheid, actualiteit, vernieuwende inzichten, persoonlijke visie en onderbouwing. Zaken waar het essay ‘De valkuil van de default’ van De Waal prima aan voldeed. SPO ging in gesprek met Evelyn de Waal over het essay.
Waarom koos je dit onderwerp?
De directe aanleiding was een sterfgeval in mijn kennissenkring. Een partner blijft berooid achter, omdat in de jaren negentig op 1 brief niet is gereageerd. Dat vond ik erg. Vooral omdat het fonds kon weten dat de vrouw in kwestie getrouwd was toen ze haar schreven dat er geen partnerpensioen meer opgebouwd zou worden.
Bij AZL ben ik vanuit de afdeling communicatie betrokken bij het inregelen van de standaardcorrespondentie. Je ziet daar geregeld het verzoek voorbij komen om een keuze-optie op de juiste manier uit te leggen. En er zijn discussies over hoe we het regelen als mensen niet reageren. Dit spitste zich toe op defaults aanbieden rondom de Wet verbeterde Premieregeling. Hoe kunnen we mensen het beste naar de juiste keuze ‘loodsen’? Deze kwestie was voor mij vooral een praktisch vraagstuk waar ik al langer mee bezig ben.
Het nieuws leek veel teweeg te brengen, afgaande op LinkedIn, en zelfs een interview bij de regionale krant De Limburger. Had je dit van te voren verwacht/zien aankomen?
De hoeveelheid leuke reacties was voor mij een verrassing. Van familie, vrienden en kennissen, maar ook van (oud-)collega’s en klanten. Het leverde ook interessante discussies op met bestuurders in de sector. Je merkt aan alles dat het een actueel thema is. En eerlijk gezegd, daar doe je het voor: voor die interactie en bewustwording op dit punt.
Het lijkt erop dat in het nieuwe pensioenstelsel meer verantwoordelijkheid komt te liggen bij de deelnemers. Als er geen beter hulp bij pensioenkeuzes komt, zoals je in je essay voor pleit, maak jij je hier dan zorgen om?
Ja, want als je de gedragswetenschappers gelooft, is het de ‘aard van het beestje’ van de mens om zich niet te verdiepen in hun pensioen. Dat gaat waarschijnlijk niet veranderen. Ook niet met een nieuw pensioenstelsel. Teleurstellingen liggen op de loer. Goede defaults kunnen mensen helpen. En duidelijke communicatie wordt dus nog belangrijker. En niet alleen in rationele toon op papier, maar ook via andere kanalen en op verrassende toon. Niet alles in één keer, dan overval je mensen. Maak het ze zo makkelijk mogelijk. Bij AZL zoeken we naar manieren waarop we mensen kunnen triggeren om naar pensioen te kijken. Maar daarin staan we niet alleen. Je merkt dat de hele sector zoekende is naar dat ei van Columbus.
Wat hoop je dat jouw essay teweeg zal brengen bij pensioenfondsen?
Ik denk dat persoonlijke communicatie een belangrijke rol gaat spelen. Besturen moeten zich laten zien. Mensen moeten weten bij wie ze terecht kunnen met vragen. Ze moeten het gevoel krijgen dat de bestuurders er zijn voor hun pensioen. Deelnemers persoonlijk ontmoeten is daarbij het beste, maar natuurlijk ook tijdrovend en duur.
Verder hoop ik dat bestuurders bij hun besluitvorming rekening houden met het feit dat hun deelnemers de sterke neiging hebben om blind voor een default te kiezen. Zorg er dan voor dat dat een veilig optie is. Is deze niet optimaal voor iedereen, dat kan. Zorg dat deelnemers ervan kunnen afwijken. Maar doen ze niets, dan is er geen man overboord, zoals is gebeurd bij de overleden kennis. Ik denk bijvoorbeeld dat automatische uitruil van OP in PP bij uitdiensttreding (als er een PP is op risicobasis) een hele goede oplossing zou zijn.
Maar ook de wetgever kan hierin een rol spelen. De wet waardeoverdracht kleine pensioenen vind ik daarom een goede wet. Deze beschermt mensen die op jonge leeftijd vaak van baan wisselen. En iedereen weet: hoe jonger, des te minder pensioenbewust. Dus juist die mensen moeten we een beetje tegen zichzelf beschermen.
Er wordt ook gekeken naar de manier waarop het nabestaandenpensioen is georganiseerd. Dat is heel goed. Want wat geldt voor ouderdomspensioen, geldt nog meer voor nabestaandenpensioen.
Qua marketing zitten we in de categorie ‘Unsought goods’, goederen die je nodig hebt, maar waar je liever niet te lang over nadenkt: uitvaartverzekeringen zijn daar een mooi voorbeeld van.
Nog een bedankje
Graag wil ik mijn docent, Rob Königs, bedanken. Hij heeft geduld, passie voor zijn vak, straalt dat ook uit en kan alle uitzonderingen van reglementen vanuit een ver verleden nog tot in de puntjes uit te leggen. Maar staat ook open voor nieuwe ervaringen die collega’s in de backoffice met ons in de groep deelden. Ik had hem ook bij de OCP als docent. Zelfs voor iemand als ik, met weinig aanleg voor cijfers, was het verhaal goed te volgen. Hij laat ook zien dat humor en pensioen samen kunnen gaan. Af en toe een quiz ertussendoor om iedereen wakker te houden. Als werkende gepensioneerde met ruime ervaring in onze sector heeft hij een unieke kijk op de pensioenmaterie.