Beter beleid en evenwichtige afweging van belangen

Tegenwicht bieden aan het bestuur

Het is dit jaar een drukte van belang bij verantwoordingsorganen. Bij veel pensioenfondsen is er sprake van verkiezingen voor het verantwoordingsorgaan of van het afvaardigen van nieuwe vertegenwoordigers. Dat heeft te maken met de zittingstermijn van vier jaar die veel verantwoordingsorganen voor hun leden hanteren, nadat in 2014 het ‘verantwoordingsorgaan ‘nieuwe stijl’ van kracht werd. Wat doet een verantwoordingsorgaan en hoe kunnen nieuwe leden zich voorbereiden op hun rol?

Het verantwoordingsorgaan is bedoeld als tegenkracht, als kritische beschouwer van het bestuurlijk handelen. Een stevig verantwoordingsorgaan houdt het bestuur scherp, wat zorgt voor beter beleid en evenwichtige belangenafweging.

De leden – werkgevers, werknemers en gepensioneerden – hebben twee kerntaken. Ten eerste beoordelen ze in de jaarlijkse verantwoordingscyclus het door het pensioenfonds gevoerde beleid. Daarbij kijken ze ook naar de beleidsvoornemens voor de toekomst en naar hoe het bestuur denkt om te gaan met toekomstige ontwikkelingen. Een verantwoordingsorgaan kan immers beter functioneren als het weet wat er speelt. Ten tweede hebben de leden een adviserende taak, waarbij het vooral gaat om de essentiële beleidsterreinen voor de belanghebbenden zoals het premie-, communicatie- en beloningsbeleid.

Verstand van zaken

De komende tijd worden – of zijn inmiddels – tal van nieuwe leden benoemd in het verantwoordingsorgaan. Als lid van een verantwoordingsorgaan is het belangrijk dat u een goede gesprekspartner bent voor het bestuur. Kennis vergaren en de kern van de problematiek begrijpen is een eerste voorwaarde. De tweede voorwaarde, echt tegenwicht bieden, betekent snappen waar het over gaat, kritische vragen kunnen stellen en ideeën van derden in twijfel kunnen trekken. Daarmee houdt u het bestuur scherp.

Raimond Schikhof en Henk-Jan Strang, docenten SPO, over de praktijk:

“Om goed te kunnen functioneren moet een lid van het verantwoordingsorgaan vooral duidelijkheid over de eigen rol hebben. Weten hoe je in de samenwerking met het bestuur evenwichtige belangenafweging voor de achterban het beste gunstig kunt beïnvloeden.”

“Een tip voor nieuwe leden: verdiep je vooral in het ‘hoe’ en minder in het ‘wat’. Het gaat niet zozeer om harde pensioenkennis of de rechten van een verantwoordingsorgaan, maar veel meer op de manier waarop je je invloed het beste kunt laten gelden.“

“Vooral voor leden van het verantwoordingsorgaan is het vaak niet duidelijk wat er van hen wordt verwacht. Dat leidt regelmatig tot teleurstellingen of een veel te passieve rol van het orgaan naar het bestuur.”

“Een efficiënte samenwerking, zowel binnen het verantwoordingsorgaan zelf, als met het bestuur en het intern toezicht, is een belangrijke randvoorwaarde om deze taak goed te kunnen invullen.”

Een goede start

SPO helpt u als nieuw of toekomstig lid van het verantwoordingsorgaan graag met een goede start in uw nieuwe rol.

In Fundament voor verantwoordingsorganen komt de essentie van het verantwoordingsorgaan, de taken en verantwoordelijkheden aan bod. U verwerft kennis en krijgt vaardigheden aangereikt voor het controleren van en adviseren over het bestuursbeleid. Daarmee raakt u snel thuis in uw rol en bent u goed in staat het bestuursbeleid te toetsen op evenwichtige belangenafweging.

Fundament voor verantwoordingsorganen is de opmaat naar de leergang op niveau A.

Over de Wet Versterking bestuur pensioenfondsen

De Wet Versterking bestuur pensioenfondsen trad op 1 juli 2014 in werking en is geïnitieerd om de kwaliteit van het bestuur van pensioenfondsen te versterken. De kwaliteit van bestuur moet passen bij de (complexe) omgeving waarin pensioenfondsen opereren. Een doel van de wet is een goede vertegenwoordiging van belanghebbenden. Daarnaast stuurt de wet aan op stroomlijning van de organen en taken van pensioenfondsen, vergroting van de deskundigheid en versterking van het interne toezicht. Bron: Pensioenfederatie